Wie houdt er niet van: na een lange, vermoeiende werkweek lekker uitslapen in het weekend! Geen wekker, geen verplichtingen en eindelijk tijd om bij te slapen. Het is echter de vraag of uitslapen in het weekend of op je vrije dag wel zo goed voor je is.
Slaapritme
Niet iedereen zal blij zijn met dit antwoord, maar het lijkt er sterk op dat de vroege vogels in het voordeel zijn. Uit verschillende binnenlandse en buitenlandse onderzoeken is gebleken dat uitslapen meer negatieve dan positieve gevolgen heeft. De boosdoener in deze is je slaapritme. Wie werkt, staat doordeweeks waarschijnlijk dagelijks op dezelfde (vroege) tijd op. Aangekomen op je werk gaat een bak koffie – of twee – er vast wel in. ’s Avonds duik je steeds rond dezelfde tijd weer je bed in, waardoor je lichaam een bepaald ritme opbouwt en zich daar ook naar gaat gedragen. Uitslapen, hoe prettig ook, verstoort dit ritme.
Lang slapen
Een aantal dingen gaat structureel anders als je in het weekend uitslaapt. Je brengt je slaapritme in de war door een paar uur langer in bed te blijven liggen (en vaak ook later naar bed te gaan). Daarnaast slaap je nog op het moment dat je doordeweeks vaak al een paar bakken koffie of thee op hebt. Hierdoor kun je last krijgen van het gemis van cafeïne en met hoofdpijn wakker worden. Bovendien slaap je vaak langer dan nodig, waardoor je een suffig gevoel hebt als je wakker wordt. Je wordt dus juist moe van te lang slapen.
Vroeg opstaan
Vroeg opstaan daarentegen zorgt ervoor dat je slaapritme stabiel blijft en je je fitter en productiever voelt. Ook heb je geen last van ontwenningsverschijnselen van cafeïne. Daarnaast is het gemakkelijker om op zondagavond weer in slaap te vallen, omdat je ritme gelijk is gebleven. Mensen die graag uitslapen kennen het immers wel: op zondagavond niet moe zijn en dus niet in slaap kunnen vallen. Wie vroeg opstaan als gewoonte aanhoudt, is dus ook op maandagochtend energieker en productiever.
Positief
Toch zit er nog wel een positief randje aan uitslapen. Mensen die meer slaap dan gemiddeld nodig hebben, voelen zich namelijk pas productief als zij genoeg slapen. In het weekend net even een uurtje langer slapen kan dan helpen. Uitslapen met mate, bijvoorbeeld tot 9 uur, hoeft dus helemaal niet zo slecht te zijn. Tot 12 uur in je bed liggen is echter niet aan te raden, als je tenminste niet het hele weekend moe en met hoofdpijn wilt doorbrengen.
Ieder zijn voorkeur!
Alles goed en wel, maar hoe werkt dit hele verhaal nu in de praktijk? Mensen blijven mensen en dus doen we graag waar we ons prettig bij voelen. Oók als dat eigenlijk helemaal niet zo goed voor ons is. Wie van uitslapen houdt, zal dat dus waarschijnlijk ook gewoon blijven doen. En ook vroege vogels voelen zich ongetwijfeld het beste bij hun ochtendritueel. Kortom, onderzoek hier of daar: misschien moet je maar gewoon doen waar je je zelf het beste bij voelt! Het is tenslotte jouw weekend.
